گراز یا خوک وحشی اورآسیایا. خوک وحشی،نوعی خوک است که نیای اکثر خوکهای اهلی بهشمار میرود. این حیوان، بومی بیشتر مناطق شمالی و مرکزی اروپا،و نواحی مدیترانهای (از جمله کوههای اطلس در شمال آفریقا) و بیشتر مناطق آسیا است. نسل این حیوان در شمال آفریقا و برخی نقاط اروپا منقرض شدهاست. گراز توسط انسان به نقاط دیگر دنیا از جمله بخشهایی از ایالات متحده و آرژانتین و نیز استرالیا وارد شدهاست. گراز دارای ناخنهای درازی است و در صورت مواجهه با خطر ناخن میکشد.
گردن گراز بسیار متراکم است، سر بزرگ و پاها نسبتاً کوتاه است. خز او از موهای زبر و ضخیم و بلندی است که در پشت سر و گردن تا شانه و تا وسط بدن بلندتر است. رنگ آن از خاکستری تیره تا سیاه و قهوهای متغیر است. اما در نواحی مختلف تنوع رنگی زیادی مشاهده میشود بهطوریکه گرازهای مایل به سفید در آسیای میانه دیده شدهاند. گرازها در بچگی روشنتر همراه با خطوط قهوهای هستند اما با بالا رفتن سن این خطها کمرنگ تر شده و در بزرگسالی خاکستری یا قهوهای تیره میشوند.
گرازها تقریباً هر چیزی را که قابل خوردن باشد میخورند و از نظر تنوع غذایی با انسان رقابت میکنند. غذاهای گیاهی مانند ریشه و ساقه و برگ و دانههای مختلف و غلات و حبوبات و میوهجات و غذاهای حیوانی چون انواع بیمهرگان همچون حشرات و لارو آنها، کرم خاکی، حلزون، و مهرهدارانی چون ماهی، جوندگان، قورباغهها و مارمولکها و لاشه حیوانات بزرگ.
گرازها گاهی جانوران کوچک مثل بچه گوزن را هم شکار میکنند و از جوجه و تخم پرندگان هم تغذیه میکنند.
در مناطق سردسیر گرازها در اواسط زمستان جفتگیری میکنند اما در مناطق گرمسیری زودتر از آن این کار را میکنند. در طول مدت جفتگیری چند نر و چند ماده با هم میگردند (۳ الی ۵ عدد) در طول دوره جفتگیری گرازها به نسبت گذشته بسیار کمتر غذا میخورند و بیشتر آب مینوشند. قبل از زایمان ماده از چوب خشک و علوفه برای خود لانه میسازد. دوران بارداری این جانور ۴ ماه میباشد که در پایان این دوران ۸ الی ۱۲ بچه به دنیا میآورد. بچهها در نوع ماده در ۱۸ ماهگی و در نوع نر کمی زودتر آماده جفتگیری میشوند. در ایران گراز در بیشتر در باتلاقها دیده میشود و تقریباً هر جا باتلاقی وجود داشته باشد زیستگاه گراز است. همچنین در بوتهزارهای جنوب شرق ایران و به ویژه در جنگلهای بلوط کوههای البرز و زاگرس. هرچند گرازها گاهی در تابستان به مناطق مرطوب مرتفع میروند اما بیشتر در ارتفاعات پایین دیده میشوند. در اکثر مناطق گرازها در مناطقی که پوشش گیاهی متراکم باشد پیدا میشوند اما در جنوب ایران مثل دشت ارژن در دشتهای نسبتاً باز و در حال چریدن بین درختان پسته وحشی دیده میشوند.
گراز با نرخ باروری بالایی که دارد طعمه فراوانی برای گوشتخواران بزرگ ایران به ویژه پلنگ است. در گذشته گراز طعمه مورد علاقه شیر ایرانی و ببر مازندران هم بود. گرازها همچنین با از بین بردن درختان در محدودههای کوچکی در جنگل به گونههای دیگر حیوانات هم سود میرسانند. در زمستان آنها برای یافتن ریشهها تونل میکنند و با از بین بردن پوشش یخ و برف زمین برای حیوانات دیگری مثل قرقاول و گوزن هم غذا فراهم میکنند. درحالت کلی تعداد متعادل گرازها به حفاظت از جنگل منجر میشود. چون برای خوردن ریشه گیاهان خاک سطح جنگل را زیر و رو کرده و به این ترتیب مواد گیاهی در خاک ادغام شده. لارو حشرات مضر برای درختان بیرون آمده و توسط حیوانات دیگر خورده میشوند یا از سرما میمیرند این جانور به علت از بین رفتن صیادان ، در بیشتر مناطق ایران تبدیل به یک آفت شدهاست و برعکس اکثر گونههای ایرانی جمعیتش در حال افزایش است.